Özet
TARSUS – GÜLEK YAYLASI GEÇİŞ DÖNEMLERİ (Doğum, Evlenme, Ölüm Adetleri)
Her insanın yaşamı boyunca önemli olayların başlangıcı olarak görülen dönüm noktaları mevcuttur. Bunları insanın doğumu, sünneti, askere gidişi, evliliği ve nihayetinde ise ölümü olarak sıralayabiliriz. Her biri sırasıyla gerçekleşen bu hadiseler esnasında toplum tarafından uygulanan bir takım pratikler mevcuttur. Bu pratikler ve uygulamaların amacı bireyin gerçekleştirmekle yükümlü olduğu dönüm noktalarını en sağlıklı bir şekilde aşmasını sağlamaktır. Doğumda uygulanan pratikler daima anne ve bebeğin ruh ve beden sağlığını korumaya yöneliktir. Evlenme zamanı gelen bireyin yuvasını kurması için yaşadığı toplumdan ve aile fertlerinden destek alıp mutlu bir evlilik yapması beklenir. Ölüm vakti gelen insanlar için ölünün ruhunun maddi alemden manevi aleme geçişini kolaylaştırmak ve onun güzel yerlere ulaşmasını sağlamak amacıyla yapılan pratikler vardır. Hayatın dönüm noktaları olarak adlandırılan geçiş dönemlerine insanın yaşadığı her coğrafyada rastlamaktayız. Bizim araştırmamızın konusunu ise Mersin’in Tarsus ilçesine bağlı Gülek Mahallesi’nde doğum, evlenme ve ölümle ilgili uygulamalar oluşturmaktadır. Gülek Boğazı ve Kalesi’nin tarihi - stratejik öneminin yanında buradaki yerleşkenin de boğazın ve kalenin tarihinden ayrılamaz bir bütün olduğu gözlemlenmiştir. Gülek Mahallesi ve çevresinde yaptığımız derleme faaliyetlerinde edindiğimiz bilgiler mülakat yöntemi ve katılımlı gözlem teknikleriyle elde edilmiştir. Bu çalışmanın neticesinde kaybolmaya yüz tutmuş halk bilgisinin kayıt altına alınıp sonraki kuşaklara aktarılması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tarsus, Gülek Boğazı, Gülek Kalesi, Gülek Yaylası, geçiş dönemi, doğum, evlenme, ölüm.