TÜRKÇEDE ±DAn ŞEKLİ
(±DAn FORM IN TURKISH LANGUAGE
)
|
Yazar
|
:
Arş. Gör. Tuğçe TAKOĞLU
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
346-362
|
Özet
Bir dili öteki dillerden ayıran ses ve şekil bilgisidir. Türk dili yerdaş yandaş karşıtlık düzeniyle birbirini var eden ve sınırlandıran bir ekleşme kültürüne sahip olduğu için diğer dillerden ayrılır. Bu nedenle eklerin fonksiyonlarının ve şekillerinin beraber incelenmesi bu dilin anlaşılması açısından önem taşımaktadır. Nitekim öncelik sonralık ilişkisiyle kelimeye eklenen ekler genel ve özel birçok çalışmanın konusu olmuştur. Bu çalışmada da ±DAn şekli ele alınmış, bu şeklin hangi fonksiyonlarda kullanıldığı edebi eserlerden hareketle ortaya konmaya çalışılmıştır. Gramer çalışmalarında genellikle fonksiyonu göz ardı edilerek sadece “ayrılma hal eki” olarak ele alınan ±DAn ekinin incelenen eserler tanıklığında hal eki fonksiyonunun yanında ilgi eki, sıfatlama eki, yapım eki ve zarf fiil eki fonksiyonlarına da sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada başlıklar halinde ele alınan söz konusu eklerin ilk olarak dilciler tarafından nasıl ele alındığı ve nasıl ele alınması gerektiği tartışılacaktır. Daha sonra bu fonksiyonlara ait örnekler, eklerin alt fonksiyonlarının da tespitiyle yine başlıklar halinde sunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Sıfatlama Eki, Hal Eki, Yapım Eki, Zarf Fiil Eki, İlgi Eki
Abstract
It is phonetic and morphological knowledge that distinguishes a language from other languages. Turkısh language differs from other languages due to having a suffixation tradition which generating and limiting each other with syntagm and paradigm order of the contrast. For this reason, examing the functions and shapes of the suffixes together matters for understanding this language. As a matter of fact, suffixes added to the word with the priority relationship have been the subject of many general and specific studies. In this study, the ±DAn form has been handled and has been tried to present in which functions of this form is used with reference to literary works. It is determined that ±DAn suffix which is considered only as “ablative case” in grammatical studies it has also the functions of genitive suffix, adjectivation suffix, derivational affix and gerindium suffix in addition to its ablative case in the evidence of the examined works. At this work, it will be discussed how the suffix in question that are handled under titles has been tackled and how it should be handled by linguists. Then, examples of these functions will again be presented as headings with the determination of the sub-functions of the suffixes.
Keywords
adjectivation suffix, case suffix, derivational affix, gerindium suffix, genitive suffix