• Announcements
  • TÜRÜK ARTIK SENEDE 4 SAYI

    Değerli Türük Dergisi Üyelerine DUYURUDUR,

    Türük Dergisi, 2018 Haziran ayından itibaren senede 4 sayı olarak çıkacaktır. Sayılarımız bundan sonra MART, HAZİRAN, EYLÜL ve ARALIK şeklinde olacaktır. Önümüzdeki ilk sayımız bu doğrultuda Haziran 2018 sayısı olarak çıkacaktır. Değerli çalışmalarınızı dergimize bekler iyi çalışmalar dileriz.

     


    Görüntü ve Ses Kaydı İlaveli

    Türük Dergisine makale gönderen bilim insanlarımız, makalelerinde artık arzu ederlerse kendi arşivlerinden  video ve ses kayıtlarına da yer verebileceklerdir. Ayrıntılı bilgi için Dergi Hakkında ile Yazım ve Yayın İlkeleri bölümüne bakabilirsiniz. Saygıyla duyurulur.

     

       

           This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.


    Turuk Dergisi Açılmıştır

    Üyelik başvurularınızı yapabilirsiniz.Başvurularınız Editörümüz tarafından incelenip onay verildiğinde sisteme giriş yapıp Makalelerinizin çalışmalarını düzenleyebilirsiniz.


    Yeni Üyelik Kaydı

    Makale gönderme ve kabul işlemleri artık sitemizdeki menüden ulaşılabilen Makale Takip Sistemi vasıtasıyla online olarak gerçekleştirilmektedir. Yazarlarımız Makale Takip Sistemi'ne üye olup üyelik onay işleminden sonra yazılarını Sistem üzerinden gönderebilmektedirler.


    Bu Dergi DOI ve Crosscheck üyesidir

    Creative Commons Lisansı
    Bu eser Creative Commons Atıf 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

MANİHEİST-BUDİST VE İSLAMİ TÜRKÇE METİNLERDE kertkün-~kertgün-~kirtgün- FİİLİ VE TÜREVLERİ ÜZERİNE
(IN MANICHAEAN-BUDDHIST AND ISLAMIC TURKIC TEXTS kertkün-~kertgün-~kirtgün- VERB AND ITS DERIVATES )

Yazar : Hasan İsi    
Türü : Telif
Baskı Yılı : 2019
Sayı : 17
Sayfa : 249-266


Özet
Eski Uygur Türkçesi, Türkçenin dinî terminolojisini yansıtması bakımından ilklerin dönemidir. İlk defa yazılı metinler yoluyla Budizm ve Maniheizm gibi öğretiler çerçevesinde Sanskritçe, Soğdca, Toharca, Çince ve Tibetçe gibi dillerle somut temasa geçilmiş, yaşanan dil ilişkileri neticesinde dilde ödünçleme kavramı ortaya çıkmış, alınan sözler neticesinde gelişen Türkçe bilinci ile halka bu öğretileri anlatma adına Türkçe kavramların türetilmesine şahit olunmuştur. Bu doğrultuda çalışma, Eski Uygur Türkçesi dönemine ait Maniheist-Budist eserlerde yer alan ve özellikle Budizmde Sanskritçe sraddha terimine karşılık gelen “iman, inanç” anlamlı kertün-~kertgün-~kirtgün- fiili ve türevlerine dayanan dinî terminolojinin gelişkinliğine dayanmaktadır. Bu çalışma, eylemin İlk İslamî Türkçe Metinlerdeki tanıklarına da yer vermesiyle, “iman, inanç” eksenli gelişen söz varlığı içerisinde yer alan terimlerin kullanım sıklığını gösteren özellikler taşımaktadır. Ayrıca, Uygur Türkçesi yazı geleneğine sahip İslamî dönemin İlk Türkçe Metinlerinde kertgünç~kirtgünç “iman, inanç” sözcüğünün aynı çizgi içerisinde metafizik boyutlar taşıyıp taşımadığı ya da kullanımdan düşüp düşmediği gibi sorular, Türkçenin yeni dönemle beraber dinî terminolojisini oluştururken takındığı tavrı, göstermesi bakımından önemlidir.

Anahtar Kelimeler
Budizm, Maniheizm, Dinî Terminoloji, kertgünç, iman.

Abstract
The Old Uyghur Turkic is the period of firsts in terms of reflecting the religious terminology of Turkic. In the context of teachings such as Buddhism and Manichaeism concrete themes were introduced with Sanskrit, Sogdian, Toharian, Chinese and Tibetan, and the concept of borrowing emerged as a result of language contact and the people who knew Turkish as a result of the words were witnessed the kind of Turkish concepts in order to understand these teachings. In this context, the study is based on the development of religious terminology in Manichaean-Buddhist works of the Uyghur Turkic period, which is based on the meaning “faith, belief” which corresponds to the term Sanskrit sraddha in Buddhism, and which is based on the kertkün-~kertgün-~kirtgün - verb and its derivatives. The study also includes witnesses of the action in the Early Islamic Turkic Texts, which show the frequency of the use of the term “faith, belief” in the developing vocabulary. Questions such as whether the word kertgünç~kirtgünç “faith, belief” in the Early Turkish Texts of the Islamic period with Furthermore, Uyghur Turkic carried metaphysical dimensions in the same line or dropped out of use are important in terms of showing the attitude of the Turkic language in the formation of religious terminology along with the new period.

Keywords
Buddhism, Manichaeism, Religious Terminology, kertgünç, iman.

Adres :Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Telefon : 03662801947 Faks : -
Eposta : turukdergisi@gmail.com

Web Yazılım & Programlama Han Yazılım Bilişim Hizmetleri