ANLATILARDAN SEYAHATNAMELERE OLAĞANÜSTÜ BİR VARLIK: KEFTAR YA DA KAFTARKÜSKİ
(AN EXTRAORDINARIY ENTITY FROM TALES TO TRAVELOGUES: KEFTAR OR KAFTARKUSKI
)
|
Yazar
|
:
Doç. Dr. İrfan Polat
|
|
|
Türü |
:
Telif
|
|
Baskı Yılı |
:
2019
|
|
Sayı |
:
19
|
|
Sayfa |
:
399-408
|
Özet
Efsaneler ve masallar, bilindiği gibi iptidai dönemlerde anlatılan mitlerin birer kalıntısı olarak yorumlanırlar ve bu nedenle anlatıldıkları milletin dünyayı algılama biçimleriyle ilgili oldukça önemli bilgileri ihtiva ederler. Bu minvalde efsanelerin, mitolojiye ait çeşitli dünya görüşlerini barındırdığı zikrolunabilir. Türkiye sahası masal ve efsaneleri, demonlar, bir başka ifadeyle olağanüstü varlıklar bakımından oldukça zengindir. Bu alana giren olağanüstü varlıklardan biri de hem masallarda hem de efsanelerde rastlanan ve kaftarküskidir. Üstelik bu varlık yalnızca Türkiye sahası masal ve efsanelerinde zikredilmekle de kalmaz, aynı zamanda İbn-i Battuta seyahatnamesinde de zikredilir.
Bilindiği gibi İbn-i Battûta seyahâtnamesi XIV. yüzyılın dünyasını ekonomik, politik, sosyolojik, kültürel, tarihi ve stratejik olarak ele alan kaynak bir eserdir. Halkbilimi açısından pek kıymetli bilgileri barındıran eserde, halk inanışlarından hekimliğine; halk hukukundan botaniğine; halk mimarisinden halk dinine kadar pek çok konu ele alınır. Türk kültürüyle benzer bir biçimde, bu seyahatnâmede kaftarküski adlı varlığın Hindistan dolaylarında Cukiler adıyla bilinen bir topluluğun üyesi olduğu kaydedilmektedir. Bu çalışmanın amacı, söz konusu olağanüstü varlığı seyahatnameler ve Türkiye sahası masal ve efsaneleri ışığında ele almaktır.
Anahtar Kelimeler
Demon, Olağanüstü Varlıklar, Seyahatname, Keftar.
Abstract
Legends and folk tales, as it’s all known are considered as remainings of myths which were told in ancient times and thus, they reflect very important knowledge about nations’ way of understanding the world in which they are/were told. In this manner, it can be said that legends and folk tales contain conception of world. Legends and folktales of Turkey contains various demons, in other words extraordinary entities. One of these extraordinary entities is kaftarküski, which is also mentioned in folk tales and legends told in Turkey. This entity is also mentioned in Ibn-i Battuta’s travelogue.
As it’s all known travelogue of Battûta handles economic, political, sociological, cultural, historical and strategic aspects of XIVth world. The travelogue contains very important folklore knowledge from folk beliefs to medicine; from folk law to botanic; from folk architecture to religion. Similar to Turkish culture the travelogue mentions about kaftarkuski which believed in India as a member of a folk called Cuki. This study aims to examine the mentioned entity with the aspects of travelogues and tales.
Keywords
Demon, Extraordinary entities, Travelogue, Keftar.